Öz Değer Nedir? İçinizdeki Kıymeti Hatırlamanın Yolu Nedir?

Öz değer, senin kendi varoluşunun kıymetini, doğuştan gelen değeri ve insan olarak eşsizliğini fark edip hissetmen demektir. Öz değer, başarıya, başkalarının onayına veya sevgisine bağlı değildir. Yani, "ben değerliyim çünkü…" değil, "ben değerliyim, çünkü varım" noktasına gelmektir.

Psikolojide öz değer, kendilik saygısı (self-worth) ile yakından ilişkilidir ancak bundan daha geniştir; kendini sevmek, kabul etmek, saygı duymak ve kendine şefkat göstermeyi kapsar.

Öz Değerimi Nasıl Bulurum?

Öz değer, "dışarıdan kazanılan" bir şey değil, "içeride hatırlanan" bir şeydir. Aşağıdaki adımlar, terapötik olarak kullanılabilir.

A) Kendini Tanıma Egzersizi – "Ayna Defteri"

Uygulama:

Bir defter alın, adına “Öz Değer Defteri” deyin. Kendiniz hakkında sevdiğiniz 5 özelliğinizi yazın (örneğin: sabırlı, yardımsever, yaratıcı…). Her özelliğin yanına, bu özelliğin hayatta nasıl fayda sağladığını yazın.

Örneğin: "Sabırlıyım → Zor durumlarda sakin kalmamı sağlar."

İlk başta zorlanabilirsiniz, çünkü zihin olumsuzlara odaklanma eğilimindedir. Burada amaç, beynin “benim olumlu yönlerim var” kasını çalıştırmaktır.

B) "Dış Ses" Yerine "İç Ses" ile Yaşama

Terapötik Yaklaşım:

Başkalarının seni nasıl gördüğü, çoğu zaman kendi gözlüğünden farklıdır. Her gün kendine şu soruyu sorun: "Şu an kendim hakkında düşündüğüm şey, bana mı ait, yoksa başkasının bana söylediği bir şey mi?" Bu soruyla, geçmişte duyduğun olumsuz etiketleri fark edip ayıklarsın.

C) Şefkat Sandalyesi Tekniği

Uygulama:

Odada iki sandalye ayarlayın: Senin Sandalyen ve Şefkatli Ben Sandalyen. Kendi yerine oturup yaşadığın sıkıntıyı anlat (örneğin: "İşimde hata yaptım, çok kötü hissediyorum."). Sonra şefkat sandalyesine geçip, o durumu yaşayan en sevdiğin arkadaşına nasıl konuşacaksan öyle konuş. Son olarak tekrar kendi yerine otur ve o şefkatli sözleri duyarak hisset. Bu teknik, kendine karşı acımasız iç konuşmayı yumuşatır ve öz değeri güçlendirir.

D) "Varlık Listesi"

Uygulama:

Sadece "yaptıkların" değil, "varlığın" ile kattığın şeyleri yaz.

Örneğin: "Yanımda olduğumda insanlar kendini güvende hisseder."

"Gülüşüm, ortamı yumuşatır."

"Dinleyişim, karşımdakine değerli hissettirir."

Bu liste, benim değerim sadece başarımdan gelmiyor mesajını pekiştirir.

Terapötik Dil ile İçsel Mesaj

"Sen, bir şeyleri başardığın için değil, var olduğun için değerlisin. Bu değeri ispatlamana gerek yok. Sen zaten tam, eksiksiz ve sevgiye layıksın. Zaman zaman kendini unutsan da, öz değerini içinde taşıyorsun. Tek yapman, onu yeniden hatırlamak."

Eğer arzu ederseniz, size özel olarak seans şeklinde “Öz Değer Farkındalık Programı” hazırlayabilirim; her gün küçük ama derin bir egzersizle öz değerini hissetmeni güçlendirir. Eğer bunu yaparsak süreci hem bilimsel hem de duygusal olarak daha sağlıklı takip edebiliriz.