Akdeniz'den Afrika'nın Kalbine: Türkiye'nin Jeopolitik Hamlesi Ve Cumhur İttifakının Stratejik Vizyonu

Türkiye, son yıllarda dış politikada izlediği çok boyutlu strateji ile yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte de etkisini artıran bir aktör hâline gelmiştir. Bu stratejinin en dikkat çekici örneklerinden biri, Libya ile kurulan çok katmanlı ortaklıktır. Trablus merkezli hükümetle uzun süredir devam eden işbirliğine ek olarak Doğu Libya’daki Halife Hafter yönetimiyle başlatılan yeni diyalog süreci, Türkiye’nin dış politikada ezber bozan yaklaşımının bir tezahürüdür.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Cumhur İttifakı, Türkiye’nin dış politikasında millî çıkarları önceleyen çok yönlü ve stratejik bir vizyon benimsemiştir. Bu vizyon, Libya örneğinde olduğu gibi yalnızca askeri ya da diplomatik değil; ekonomik, lojistik ve kültürel boyutları da içeren bütüncül bir yaklaşımı temsil etmektedir. Bu stratejik akıl, Türkiye’nin jeopolitik derinliğini genişleten ana unsurlardan biridir.

Türkiye’nin sahada ve masada güçlü olmasını sağlayan temel unsur, devletin tüm kurumlarıyla koordineli hareket etmesidir. MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın Bingazi ziyareti ve Halife Hafter’in oğlu Belkasım’ın Ankara temasları, bu stratejik açılımın somut göstergeleridir. Libya sadece bir Kuzey Afrika ülkesi değil; aynı zamanda Sahra Altı Afrika’ya açılan en stratejik geçiş noktasıdır. Türkiye, bu gerçeği erken fark ederek Libya’nın doğusu ve batısı arasında bir denge kurma yoluna gitmiştir. Bu yaklaşım, bölgesel istikrarın sağlanması açısından da hayati bir öneme sahiptir.

Bingazi Limanı’ndan Mali ve Çad’a kadar uzanacak lojistik koridor, Türkiye’nin Afrika’daki ekonomik etkisini artıracaktır. Yeni otoban projeleri, Türk mallarının üç dört gün içerisinde Orta Afrika’ya ulaşmasını mümkün kılacaktır. Güçlü Libya, güçlü Afrika vizyonu, Libya’nın güçlü bir devlete ve millî bir orduya kavuşması hedefiyle birleşmektedir. Bu hedef sadece Libya’nın değil, tüm Afrika’nın istikrarı açısından kritik bir adımdır. Türkiye’nin askeri tecrübesi ve teknoloji kapasitesi, Libya Silahlı Kuvvetleri’nin yeniden yapılandırılmasında belirleyici rol oynayabilir. Petrol ve doğal kaynakların yerel halkın refahı için kullanılması ise Türkiye’nin adil kalkınma anlayışının bir yansımasıdır.

Türkiye, Afrika’da yalnızca çıkar odaklı değil; aynı zamanda barışı ve istikrarı önceleyen bir aktör olarak öne çıkmaktadır. Sudan’daki iç savaş, Etiyopya’daki gerilimler ve Kızıldeniz’deki jeopolitik rekabet, Türkiye’nin bölgeye yönelik yapıcı yaklaşımını daha da anlamlı kılmaktadır. Somali ve Sudan’daki insani yardımlar Türkiye’nin yumuşak gücünü pekiştirirken, Mısır ve Eritre limanlarına yapılan lojistik yatırımlar bölgesel entegrasyonu hızlandırmaktadır.

Cumhur İttifakı’nın kararlı liderliği ve devletin kurumsal kapasitesi ile yürütülen bu stratejik açılım, Türkiye’yi Afrika’nın en güvenilir ortaklarından biri hâline getirmiştir. Libya’da tek devlet tek ordu vizyonu, yalnızca bu ülkenin değil, tüm bölgenin geleceğini şekillendirecek bir adımdır. Türkiye günübirlik reflekslerle değil; jeopolitik akıl, tarihsel hafıza ve stratejik sabır ile hareket etmektedir. Afrika’nın kaderini değiştirme potansiyeline sahip bu vizyon, Türkiye’yi kıtanın vazgeçilmez bir ortağı konumuna taşımaktadır.

Yazar İsmet Ünal

anahtar kelimeler: Türkiye Afrika stratejisi, Libya Türkiye ilişkileri, jeopolitik vizyon, Cumhur İttifakı dış politika, Afrika açılımı Türkiye, İsmet Ünal